Η Μπαρόκ Εποχή

Η Μπαρόκ περίοδος στη δυτική μουσική παράδοση εκτείνεται από τις αρχές του 17ου αιώνα έως το 1750 και αποτελεί μια από τις πιο συναρπαστικές εποχές στην ιστορία της μουσικής. Ξεκινά με τα πρωτοποριακά ιταλικά πειράματα που γέννησαν την όπερα και κλείνει με τον θάνατο του Johann Sebastian Bach στις 28 Ιουλίου 1750 στη Λειψία και το τελευταίο ορατόριο του George Frederic Handel, το Jephtha, που ολοκληρώθηκε το επόμενο έτος στο Λονδίνο.

Η Ιταλική Κυριαρχία και η Γλώσσα της Μουσικής

Η Ιταλία κυριάρχησε καθ' όλη τη διάρκεια της Μπαρόκ εποχής. Παρότι ο Heinrich Schütz έφερε το μπαρόκ ύφος στη Γερμανία και ο Jean-Baptiste Lully στη Γαλλία, οι Ιταλοί συνθέτες ήταν οι πρωταγωνιστές. Είναι η εποχή που οι συνθέτες άρχισαν να καθορίζουν δυναμικές, τέμπο και εκφραστικές πρακτικές εκτέλεσης—και αυτή η μουσική γλώσσα παραμένει ιταλική μέχρι σήμερα: forte, piano, crescendo, allegro, largo, cantabile.

Τα μεγάλοι ονόματα της εποχής περιλαμβάνουν τον Claudio Monteverdi, τον Arcangelo Corelli, τους Alessandro και Domenico Scarlatti, τον Antonio Vivaldi, τον Tomaso Albinoni και δεκάδες άλλους συνθέτες. Η Βενετία, η Φλωρεντία, η Ρώμη και η Νεάπολη έγιναν προσκυνήματα για νέους μουσικούς από όλη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένου του Handel το 1706.

Από την Ιταλία στην Ευρώπη

Προς το τέλος της περιόδου, συνθέτες άλλων εθνικοτήτων όπως ο Georg Philipp Telemann της Γερμανίας και ο Jean-Philippe Rameau της Γαλλίας κέρδισαν διεθνή φήμη. Παρίσι, Λονδίνο, Βιέννη, Αμβούργο και Δρέσδη εξελίχθηκαν σε σημαντικά μουσικά κέντρα. Η ιστορική ειρωνεία; Παρά την πανταχού παρούσα ιταλική επιρροή, η μεγαλύτερη μπαρόκ μουσική προήλθε από δύο Γερμανούς που γεννήθηκαν το 1685 μέσα σε έναν μήνα και μια μέρα ταξιδιού ο ένας από τον άλλο: τον Bach και τον Handel.

Η Επανακάλυψη ενός Ξεχασμένου Θησαυρού

Η έννοια του μόνιμου ρεπερτορίου συναυλιών ήταν άγνωστη στην Μπαρόκ εποχή. Έτσι, η περισσότερη μουσική αυτής της περιόδου ξεχάστηκε μετά το 1750 και παρέμεινε άγνωστη καθ' όλο τον 19ο και τις αρχές του 20ού αιώνα. Μόνο με το κίνημα της αναβίωσης της παλαιάς μουσικής άρχισε να επανακαλύπτεται αυτός ο θησαυρός.

Ο όρος «Μπαρόκ», που χρησιμοποιείται τόσο στην ιστορία της τέχνης όσο και της μουσικής για την ίδια περίοδο (περ. 1600–1750), δανείστηκε από τους μουσικολόγους. Ωστόσο, οι αναλογίες μεταξύ των δύο τεχνών δεν πρέπει να αντιστοιχίζονται υποχρεωτικά—η μπαρόκ μουσική βασίζεται σε ηχητικά χαρακτηριστικά που δύσκολα μεταφράζονται σε οπτικά στοιχεία.

Βιβλιογραφική αναφορά

Swain, J. P. (2013). Historical dictionary of baroque music. Scarecrow Press.